Ortodonti Nedir ?
Ortodonti kelimesi, Yunanca’da ortho düzgün ve odons diş kelimelerinden oluşmaktadır.
Ortodonti anabilim dalı, dişlerin diş kemikleri (alveolar kretler) üzerinde düzgün şekilde yerleşmesi ve yüz düzensizliklerinin teşhis ve tedavisi ile ilgilenen Diş Hekimliğinin bir uzmanlık dalıdır.
Her ne kadar düzgün diş anlamına gelse de, kelime anlamını aşan Ortodonti bölümü, günümüzde sadece dişleri değil, alt ve orta yüz düzensizliklerini de tedavi etmektedir. Ortodonti dalı, alt ve üst çenenin kafa kaidesine ve birbirlerine göre konumunu ve dişlerin ilişkilerini üç boyutlu olarak inceler.
2000’li yıllarda ortodontide yeni gelişen uygulamalarla; birçok tedavi için artık yaş sınırı ortadan kalkmıştır. Yetişkin hastalar için de tedavi seçenekleri olmakla beraber, estetik yaklaşımlarla hasta memnuniyeti ve konforu ön plana alınarak, ortodontik tedaviler başarıyla gerçekleştirilmektedir.
Ortodonti Neden Önemlidir?
Eğer çapraşık ve kötü konumlanmış dişleriniz varsa,
- Bu dişlerin temizliğinin görece zor olması itibariyle periodontal (diş eti) hastalıklara yakalanma ve diş çürükleri nedeniyle dişlerinizi erken kaybetme riskiniz artar.
- Bozukluğa neden olan dişler çene kaslarınızda daha çok baskıya neden olarak temporomandibular eklem bozuklukları ve sonuç olarak baş, sırt ve omuz ağrılarına neden olur.
- Dişleriniz dış görünüşünüzü olumsuz etkiler ve bu durum estetik ve psikolojik açıdan sorunlar yaşamanıza neden olabilir.
- Ortodonti bozuklukları ağız kokusu problemi doğurur.
Yukarıda saydığımız tüm bu nedenlerden dolayı ortodonti ve ortodontik tedavi, size daha sıhhatli bir ağız ile daha etkileyici bir görünüşe sahip olma olanağı sunar ve bu bakımdan oldukça önemlidir.
Ortodontik Problemler Neden Oluşur ?
Erken süt dişi kaybından oluşan boşluğun komşu dişlerle kapanması sonucunda boşluğa sürecek olan daimi dişin sürmemesi ile çapraşıklık yada dişin ağız içinde gömülü kalması durumu oluşabilmektedir. Ayrıca parmak emme gibi zararlı alışkanlıklar sonucu derin, dar bir üst damak , alt ve üst ön bölge dişler arasında boşluk oluşabilmektedir. Bu tür zararlı alışkanlıklar tespit edilir edilmez hemen müdehale edilmelidir çünkü basit bir hareketli aparey ile büyük değişimler elde edilecekken tedavi ertelenirse ilerleyen dönemde cerrahi işlem olmadan düzeltilemez hale gelmektedir.
Ağız solunumu ise sadece ortodontik bir problem değil sistemik problemlere neden olacak sonuçlar oluşturabilir. Ağız solunumu tedavisinde ortodontik tedavinin önemi büyüktür. Çocuk hastayı bir an önce burun solunumuna teşvik eden apareyler planlanmalı ve uzun dönem takibi yapılmalıdır. Ortodontik problem ister iskeletsel ister dişsel düzeyde olsun erken müdehale çok önemlidir. Ne kadar erken dönemde yapılırsa yapılacak olan tedavi o kadar kısa, kolay ve daha az maliyetli olacaktır. Ortodontik problemin tedavisinde problemin şiddeti, hastanın yaşı gibi faktörler tedavi süresini etkilemektedir. Yaş ilerledikçe tedaviye verilen cevap da yavaşlamaktadır. Problem şidetti arttıkça da tedavi uzamaktadır.
Ortodonti Tedavi Yöntemleri Nelerdir ?
- Metal Braketler (Diş Telleri)
- Şeffaf Plaklar
- Lingual Ortodonti (İçten Takılan Tel)
Yukarıda verilenler ortodonti biliminde kullanılan tedavi yöntemlerinden birkaç tanesidir
Metal Braketler :
Diş telleri ya da tel tedavisi olarak da bilinen ortodontide en yaygın olarak kullanılan aygıt braket ya da metal diş teli de denen sabit ortodontik apareylerdir. Sıklıkla metal renginde olanlar kullanılmaktadır. Dişlerin üzerine yapışan ve braket olarak adlandırılan tutucu parçalar ve bu parçaların içerisinden geçen ve ark teli olarak da adlandırılan ince diş tellerinden oluşur. Bu teller dişlere braketler aracılığıyla kuvvetler iletir ve diş hareketleri sağlanır. Braketleri tellere bağlayan lastik halkalara ligatür denir. Ligatürler şeffaf ya da metalik gri renkli olabildiği gibi çeşitli parlak renklerde de yapılmaktadır. Bu sayede günün modasına, ya da tuttuğunuz takımın renklerine uygun renkler kullanılabilir.
Şeffaf Plaklar :
Son yıllarda erişkin kişilerin ortodontik tedaviye taleplerinin artması, ve bazı kişilerin sabit diş telleri istememesi, takıp çıkartılabilir ve görünmeyen şeffaf plakların ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Şeffaf plaklar, alınan diş ölçülerinin üzerinde kişiye özel planlama yapılarak dijital üretilir. Her bir plak 2-3 hafta arasında takılır ve dişler yavaş yavaş düzelmeye başlar. Bu yöntemin avantajı, plakların hemen hemen hiç görünmemesi ve istendiği zaman çıkartılmasıdır. Bu yöntemle tüm bozukluklar düzeltilemese de uygun vakalarda gayet kolay şekilde diş düzeltilmesi sağlanmaktadır.
Lingual Ortodonti (İçten Takılan Tel) :
Erişkinlerde, diş bozukluğu şeffaf plaklarla düzeltilemeyecek kadar bozuksa ve daha detaylı tedavi gerektirecek bir durum varsa, lingual ortodontik tedavi yapılabilir. Halk arasında içten takılan tel olarak bilinen bu yöntemde kullanılan braketler, dişlerin iç yüzlerine tam uyacak şekilde özel üretilir ve özel yapıştırıcılarla yapıştırılır. Bu yöntemin avantajı, hem braketlerin hiç bir şekilde görünmemesi, hem de sabit ortodontik tedavinin tüm avantajlarına sahip olmasıdır.
Beyaz Teller (Porselen Tel)
Teknolojinin gelişmesi ise birlikte metal braketler yerlerini porselen ya da şeffaf tel denen ve daha az görünen braketlere bırakmıştır. Bu braketler plastik, cam silika gibi farklı materyallerden yapılmış olabilir ve bazıları şeffaf, bazıları da beyaz renklidir. Önceki yıllarda daha çok porselen ve plastik esaslı braketler kullanılmakta ve sahip oldukları fazla sürtünme katsayısından dolayı diş hareketi yavaş olmaktaydı. Son yıllarda üretilmekte olan metal özellikleri gösteren özel braketler ile bu sorunlar ortadan kalkmıştır. Kliniğimizde diğer tüm malzemelerimizde olduğu gibi şeffa braketlerde de bir American Orthodontics markası olan Radiance braketler kullanılmaktadır. Bu sayede hem istenen estetik sağlanır, hem de metal braketler ile aynı sürede ortodontik tedavi yapılabilmektedir. Şeffaf braketlerin içerisinden geçen teller bazen metal, bazen de beyaz renkli olabilmektedir.
