Bruksizm (Diş Sıkma / Gıcırdatma) Nedir?

Bruksizm, uyku süresi boyunca dişleri sıkma, ağız açık uyuyanlarda uyku sırasında çenenin aniden kapanması veya diş gıcırdatma olarak üç farklı şeklinde kendini gösteren bir uyku bozukluğudur. Diş sıkma çoğu zaman dişsel veya nörolojik kökenlidir.Bruksizm hastalarında uyku sırasında diş sıkma ile seyreden kas aktivitesi normal bireylerinkinden 3 kat fazla olmaktadır. Ayrıca kas kasılmalarının gücü de uyanıklık halinden daha yüksektir.

Bruksizm Nedenleri Nelerdir?

Bruksizm ya da diş sıkma nedenleri arasında;

• Kişilik yapısı
• Genetik faktörler
• İlaçlar
• Nörolojik veya psikolojik problemler,
• Stres ve uyku bozuklukları ( uyku apnesi, huzursuz bacak sendromu, migren vb… gibi) etkili olabilir.

Bunların yanışına ağız içi dokularda dengesizlik, eksik ya da çürük dişler, hatalı protezler de bruksizm nedeni olabilmektedir.

Klinik araştırmalar uyku bruksizmi hastalarında uykuya başlama ve devam ettirme bozukluğu, rem aşamasında problemler olabildiğini bunun gün içi uyuklamalarında hafifçe bir artışla ve yaşam kalitesinde bozulma ile sonuçlandığını göstermiştir.

Bruksizm (Diş Sıkma / Gıcırdatma) Belirtileri Nelerdir?

Bruksizm belirtileri arasında dişlerde kırılma, aşınma, sallanma ve benzeri hasarlar, diş eti hastalığı ve kemik kaybı rahatsızlıklarında artış başlarda gelmektedir. Sıcak soğuk hassasiyeti, çene ağrısı ve hareket kısıtlılığı da bruksizm belirtisi olabilmektedir. Çene ekleminde hasar sonucu eklem ağrısı, ses veya çene kilitlenmesi, nadiren baş ağrısı, boyun ağrısı, tetiklenen migren atakları da bruksizm belirtileri arasında sayılabilir.

Bruksizm Tedavisi Nasıldır?

Bruksizm; somatik olarak botoks ile, fonksiyonel olarak da; eksik dişlerin tamamlanması, yanlış veya bozuk kapanışların düzenlenmesi ile yahut nörolojik veya farmakolojik tamamlayıcı yöntemlerle tedavi edilebilir. Bunlar aynı zamanda uyku bozukluklarının tedavisinde de temel taşlardır. Psikolojik görüşmeler, bruksizmi hastaya anlatmak, uyku hijyenini sağlamak için önerilerden oluşur.

Diş doktorluğunda tedavide ağız koruyucu ya da stabilize edici plakların dişleri ve çene eklemini hasardan koruyabileceği belirtilmiştir. Ancak çalışmalar bruksizmde bu plak kullanımının kas aktivitesinde %20 ile %50 arasında artışa sebep olduğunu da göstermektedir. Sonuç olarak gece plakları bruksizme etki etmekten ziyade diş ve doku hasarını önlerler. Gece kullanımı zor olması nedeniyle de % 20 den az hasta plakları 1 yıldan fazla kullanır geri kalanı çoğu zaman hiç kullanmaz. Fakat eklem problemi olan hastalarda botox ile birlikte uygulandığında başarılı sonuçlar verdiği görülmüştür.

Diş Gıcırdatma Psikolojik Mi?

Bruksizme neyin neden olduğu tam olarak açıklanmasa da, fiziksel, psikolojik ve genetik faktörlerin bir kombinasyonu olabildiği söylenmektedir. Uyanık bruksizm , kaygı, stres, öfke, hayal kırıklığı veya gerginlik gibi duygulardan kaynaklanabilir. Uyku bruksizmi ise uyku sırasındaki uyarılmalarla ilişkili uyku ile ilgili bir çiğneme aktivitesi olabilmektedir.

Bir İnsan Uyurken Neden Dişlerini Gıcırdatır?

Bruksizm olarak adlandırılan diş gıcırdatma genellikle stres veya kaygı ile ilişkilendirilmektedir. Her zaman semptomlara neden olmaz, ancak bazı kişilerde yüz ağrısı, baş ağrısı yaratarak ve zamanla dişlerinizi aşındırabilir.

Yemek Yerken Diş Gıcırdatma Neden Olur?

Yemek yerken diş gıcırdatmanın altında birden fazla faktör bulunabilmektedir. Genellikle duygusal sorunlara bağlıdır. Endişeli, stresli veya kızgın hissetmek diş gıcırdatmasına neden olabilmektedir.

Gece Plağı Diş Sıkmayı Engeller Mi?

Gece plağı dişlerin birbirini aşındırmasını engelleyerek, aynı zamanda gıcırdatmaya neden olan yanal hareketleri de en aza indirmektedir. Böylece tedavi sürecinde dişlere verilen zarar en aza indirmektedir.

Bruksizm (Diş Sıkması) İçin Yaşam Tarzı Değişiklikleri Ve Evde Bakım

Atılacak çeşitli bireysel bakım adımları bireyde bruksizmi önleyebilir ya da durumu tedavi etmeye yardımcı olabilir. Bunun için birey önce stresi azaltıcı adımlar atmalıdır. Gün içinde müzik dinlemek, yatmadan önce sıcak bir banyo yapmak veya egzersiz yapmak rahatlamaya yardımcı olabilir ve bruksizm (diş sıkması) geliştirme riskini azaltabilir.

Akşamları uyarıcı maddelerden kaçınmak bireye yardımcı olabilir. Özellikle akşam yemeğinden sonra kafeinli kahve veya çay içmekten kaçınmak ve bruksizm (diş sıkması) kötüleştirebileceğinden akşamları alkolden uzak durmak bireyin çenesini sıkmasını durdurabilir.

Hasta düzenli ve yeterli uyku almak için çaba göstermeli ve ideal olarak her gece aynı saatte yatmalıdır. Bu şekilde kazanılan iyi uyku alışkanlıkları bruksizm (diş sıkması)azaltmaya yardımcı olabilir.

Hasta, eğer diş sıkma problemi varsa uyku partneri ile konuşmalıdır. Bu sayede uyurken çıkardığı diş gıcırdatma veya tıklama sesleri mevcutsa bunu diş hekimine bildirmek mümkün olabilir.

Hasta düzenli diş kontrolüne gitmelidir. Diş muayeneleri,  bruksizmi (diş sıkması) tanımlamanın en iyi yoludur. Diş hekimi, düzenli ziyaretler ve muayeneler sırasında ağızda ve çenede oluşan bruksizm (diş sıkmtilerinası) beliri görebilir.