Ağız Kokusunun Nedenleri Nelerdir?
Ağız kokusuna, ağız sağlığına yeterli özenin gösterilmemesi neden olabildiği gibi farklı sistemik problemler de yol açabilmekte. Bu açıdan ağız kokusu sebepleri şu şekilde sıralanabilir:
- Ağız İçindeki Yemek Artıkları: Ağız hijyenine dikkat edilmediği durumlarda, yemek sonrası dişler arasındaki boşluklara, ağız içindeki anatomik bölgelere ya da bademcik oluklarına yemek artıkları dolabilmektedir.
- Diş Çürükleri: Düzenli diş fırçalama gibi ağız sağlığı alışkanlıklarına uyulmaması durumunda, diş çürükleri meydana gelebilmekte. Bu durumda çürüklerde bulunan mikroorganizmaların etkisi ile kötü ağız kokusu meydana gelebilmekte.
- Dişler Üzerindeki Plaklar: Yine kötü ağız hijyeni dolayısıyla dişlerin yüzeyinde mikroorganizmalar plak oluşumuna neden olmakta. Plaklar, mikroskobik düzeyde besin artıkları içerebilir ve ağız kokusu yapabilmektedir.
- Diş Eti İltihapları: Periodontit de denilen diş etrafındaki yumuşak dokuların ve diş etlerinin iltihabı, mikroorganizmaların enfeksiyonu neticesinde kötü ağız kokusu oluşturmakta.
- Bademcik ve Boğaz İltihapları: Çeşitli mikroorganizmaların etkisiyle bademciklerin ya da boğaz dokularının iltihaplanması hem solunum pasajını daraltarak hem de enfeksiyon etkisiyle ağız kokusu meydana getirmekte.
- Gastroözefageal Reflü: Mideden yemek borusuna mide içeriği ve besin artıklarının geri kaçması olarak tanımlanan reflü hastalığında, mide içeriğinin ve besin artıklarının kötü kokusu ağza ulaşabilir ve ağız kokusu yapabilmekte.
- Mide-Bağırsak Hastalıkları: Hazımsızlık, karında şişkinlik gibi şikayetlere neden olan mide ve bağırsak rahatsızlıklarında mide ve bağırsak içeriklerinin geri kaçması ve geğirme gibi yollarla ağza kötü kokuların gelmesi söz konusu olabilmekte.
- Mideden Gelen Ağız Kokusu: Genellikle sindirim sisteminin gerektiği gibi çalışmamasına bağlı olur. Sindirimi düzenleyen çiğ sebzeler aynı zamanda gaz oluşumunu engellemektedir.
- Şeker Hastalığı: Vücuttaki kan şekerinin kontrolsüz artması ile meydana gelen şeker hastalığında, ağız içindeki damarlar ve dokularda da şeker birikmiştir. Bu biriken şekerin mikroorganizmalar tarafından kullanılması nedeniyle kötü koku oluşabilmektedir.
- Böbrek Rahatsızlıkları: Böbrekler vücuttaki zararlı maddelerin atılmasından sorumludurlar. Böbreklerin bu fonksiyonundaki aksaklıklar sonucu, zararlı maddeler ağız dokularında birikerek kötü kokuya sebep olabilir.
- Sinüzit: Burun boşluğu geniz yoluyla ağız boşluğu ile bağlantılıdır. Bu nedenle burun boşluğunda ve sinüslerde, sinüzit gibi enfeksiyon nedeniyle iltihabi maddelerin birikmesi sonucu meydana gelen kötü kokular ağızdan da hissedilebilir.
- Sigara veya Alkol Kullanımı: Sigara ve alkoldeki maddeler ağızdaki dokularda birikerek kötü koku oluşumuna katkıda bulunur.
- Uyku Apnesi: Uyku sırasında horlama veya apne meydana geldiğinde, ağız yoluyla soluk almaya yatkınlık oluşarak ağız kuruluğu meydana gelebilir. Bu da sabahları ağız kokusu yapabilir.
- Dehidratasyon: Vücudun sıvı kaybetmesi olarak bilinen dehidratasyon durumunda ağız kuruluğu da meydana geleceğinden ağızda mikroorganizmaların üremesi kolaylaşır ve ağız kokusu gelişebilir.
- Bazı Vitamin Eksiklikleri: A vitamini gibi bazı besin öğelerinin eksikliğinde ağızdaki dokuların yapısı bozularak mikroorganizmalara uygun koşullar meydana gelir ve ağız kokusu oluşabilir.
- Solunum Sistemi Hastalıkları: Bronşektazi veya akciğer enfeksiyonları gibi durumlarda solunum yoluyla akciğerlerdeki mikroorganizmadan zengin hava ağza gelerek ağız kokusuna neden olabilir.
- İlaçlar: Bazı ilaç tedavilerinin yan etkisi olarak ağız kokusu oluşabilir.
Ağız Kokusu Nasıl Önlenir?
-
- Ağız kokusunun oluşmaması veya tekrarlamamasına yönelik kişiye doğru ağız hijyeninin nasıl yapılacağına dair eğitim verilerek ağız sağlığına yönelik alışkanlıkların kazanılması çok önemlidir. Bu anlamda yapılabilecekler arasında şunlar vardır:
- Günde en az ikişer dakika boyunca, en az iki kez diş fırçalama öğütlenir.
- Ağızdaki besin artıklarının temizlenmesine yönelik diş ipi kullanılması tavsiye edilir.
- Dil ve yanaklar gibi ağız dokularında da artık birikimi ve mikroorganizma oluşumunun engellenmesi için, bu bölgelerin de fırçalanması önerilir.
- Protez diş kullanımı söz konusu olduğunda, geceden protezin çıkarılarak temizlenmesi ve kullanım öncesinde de temizliğine dikkat edilmesi istenir.
- Ağız temizliğinin ardından antibakteriyel ağız gargaraları kullanılabilir.
- Ağız kokusunun giderilmesinde naneli şeker gibi aromatik maddeler kullanılabilir.
- Yılda iki defa ağız ve diş muayenesinin yaptırılması tavsiye edilir.
- Tüketilen besinlerden sarımsak, süt ürünleri, çok şekerli yiyecekler gibi ağız kokusuna neden olabilecek gıdaların çıkarılması veya azaltılması ağız kokusunun önlenmesine katkıda bulunabilir.
- Kullanılan diş fırçalarını üç-dört ayda bir değiştirmek de; diş fırçalarının üzerinde üreyebilen mikroorganizmalardan korunarak ağız kokusunu önleme de önemli olabilir.
- Nefes kokusunun görülme nedeni, genellikle farklı bir hastalıktan dolayıdır. Ağız kokusunun nedeni ise tüketilen gıdaların sağlıksız oluşu ve ağız hijyenin yeteri kadar sağlanamamasından dolayıdır.
- Nefes kokusuna yol açan durumlar bir başka hastalıktan kaynaklandığı için; yalnızca ağız ve diş sağlığına dikkat etmek yeterli değildir. Asıl rahatsızlığın saptanması ve tedavi edilmesi çok önemlidir. Yani, nefes kokusu ağızdan değil, içten gelen bir sorunun neden olduğu durumdur.
- Nefes kokusu sorunu olan kişilerin göz yanması ve göz yaşarması gibi şikayetleri olabilir.