Ankiloglossi (Dil Bağı) Nedir?
Dil doğumdan beri varolan ilk dönemlerde emme daha sonra ise tat alma, yutkunma, yiyeceklerin yemek borusuna yönlendirilmesini sağlayarak yutma, dişlerle birlikte çiğneme, ağız içini temizleme, solunan havanın ısıtılması konuşma ve artikülasyon gibi yaşam açısından önemli fonksiyonları bulunan ağız içinde büyük yer kaplayan bir organdır. Vücuttaki her organda olabildiği gibi bu organda da doğumsal veya sonradan gelişebilen bazı hastalıklar görülebilmektedir. Bunlardan sık görülen doğumsal hastalık olup da aileler tarafından en çok fark edilenlerden biri Ankiloglossi yani dil bağıdır. Doğumdan önce embriyolojik gelişim sürecinde anne karnındaki 4.haftada dilin 2/3 ön kısmı gelişir. İlk başta 3 adet dil tomurcuğu belirir. Bu tomurcuklardan uç kısımdakiler sağ ve sol olarak hızla büyüyerek orta hatta birleşirler. Bu aşamada dil henüz ağız tabanından ayrılarak serbest hale gelmemiştir. İlerleyen haftalarda dil ağız tabanından serbestleşerek hareketli hale gelir sadece frenulum denen bağ ile ağız tabanına tutunur. İşte bu dönemde meydana gelen bozukluk sonucu dili ağız tabanına bağlayan frenulum ya tam olarak serbestleşemez ya da hücre çoğalmasıyla kalın bir hal alarak dilin serbestleşmesini engeller. Bu durum Ankiloglossi (Dil Bağı) olarak adlandırılır.
Ankiloglossi (Dil Bağı) Belirtileri Nelerdir?
- Bebeğin dudaklarının meme başını tam olarak kapatamaması
- Emmeden ziyade çiğnemenin denenmesi.
- İdeal ağırlığa ulaşma ile ilgili problemler.
- Emzirme eyleminin normalden daha uzun sürmesi.
- Beslenme öncesinde huzursuzlanma.
- Sürekli acıkmış şekilde davranma.
Ankiloglossi (Dil Bağı) Tanısı Nasıl Konur?
Basit bir muayene ışığı altında bazen de dil basacağı yardımıyla dil bağı görülebilir. Dil ise “V” şeklini almıştır. Dil bağı olan çocukta dili dışarı çıkarması, yukarı kaldırılarak damağa değdirilmesi gibi hareketleri yapması istenir hasta bunları tam olarak yapamayacağından tanı doğrulanır. Artikülasyon bozukluğunun değerlendirilmesinde ise özellikle 3 yaş sonrasındaki dönemde hastadan “l, r, s, t, z” gibi dilin ön bölgesinin aktif kullanıldığı seslerin çıkarılması istenir hasta bu sesleri çıkarmada zorluk yaşar.
Ne Zaman Cerrahi Müdahale Yapılmalıdır?
Dil bağı çok kısaysa cerrahi olarak müdahale etmek gerekir. Konuşma ve emmeye olabilecek negatif etkilerinden dolayı cerrahi müdahale yapılır. Birkaç aylık bebeklerde bile güvenle bu işlem yapılabilir. Beslenme ve emme işlevinde bir problem yoksa 2 yaşa kadar beklenir. Beslenmede sorun yoksa 2 yaş civarında konuşma fonksiyonu değerlendirilir. Konuşmasını etkiliyorsa, bazı harfleri çıkarmada zorlanıyorsa dil bağı kesilir.
Cerrahi Nasıl Yapılır?
Lokal, yüzeyel anesteziyle yapılan basit bir işlemdir. Çocuk büyükse genel anestezi ile yapmak daha uygun olur. Önemli bir komplikasyon beklenmez.
Ailelere Öneriler Nelerdir ?
Konuşma bozukluğu olan çocukta işitme fonksiyonlarının değerlendirilmesi unutulmamalıdır. İyi işitme yoksa iyi konuşma da olmaz. Birçok aile dilaltı bağının kesilmesiyle konuşmayan çocuğun konuşabileceğini zanneder. Ya da bozuk konuşmanın düzeleceğini umar. Dil bağının yaratabileceği konuşma bozukluğu sınırlıdır ve sadece bazı harflerin telaffuz zorluğudur. Hâlbuki konuşma bozuklukları çok çeşitlidir ve dolayısıyla değişik nedenlerden oluşur. Cerrahi müdahale dışında bu konuların araştırılması gerekir.
Ankiloglossi (Dil Bağı) Tedavisi Nasıldır?
Dil bağı için küçük bir müdahale gereklidir. Hastaların hemen tamamında lokal anestezi ile ufak bir bistüri/makas yardımıyla dil bağı kesilebilir. İşlem sonrası kanama veya ağrı görülebilirse de genellikle ağrısız ve kanamasız bir müdahaledir. Lokal anestezi ile yapıldıysa işlem sonrası hasta hemen yemek yemeye ve su içmeye başlayabilir. Çok nadiren özellikle işlemden korkan ve iknası veya sabit tutulması mümkün olmayan çocuklarda veya çok büyük dil bağı varlığında genel anestezi ihtiyacı doğabilmektedir. Genel anestezi altında da işlem aynı şekilde yapılır. Büyük veya geniş dil bağında ise dil bağı kesildikten sonra dikiş gerekebilir. Özellikle 3 yaşın altındaki çocuklarda bulgu vermemesi nedeniyle 3 yaşın sonrasına bırakılmalı dense de son yıllarda özellikle emme ve konuşmayı öğrenme dönemlerinde problem yaşanmaması açısından “en kısa zamanda” görüşü hâkimdir. Yani herhangi bir yaşı beklemeye gerek yoktur.
Tedavi Zamanlaması Nasıl Olmalı?
Dil bağının kısa, kalın ya da yapışık olduğu fark edildikten sonra en kısa zamanda alınmasını önermekteyiz. Böylece dilde yapısal değişiklikler, beslenme ve yutma problemleri, diş ve diş eti problemleri, konuşma problemleri ortaya çıkmadan ya da ciddileşmeden önlenebilmektedir. Dil bağının alınması için herhangi bir yaşı beklemeye gerek yoktur. 4-5 yaş civarı bebek yutkunmasının bırakıldığı ve konuşmaya başlama ve harfleri tam olarak çıkarabilme dönemi göz önüne alındığında bu yaş aralığı idealdir. Dudak bağının alınması için en az 10 yaşına kadar hasta takip edilmeli ve üst köpek dişlerinin çıkması beklenmelidir. Üst ön dişler arasındaki boşluk köpek dişlerinin sürmesine rağmen kapanmadıysa o zaman bağın alınmasına kesin olarak karar verilir.
